Enkoder Kullanımı ve Seçimi
Enkoderin endüstriyel kullanım alanları ve seçimi hakkında özet bilgiler
6/28/20252 min oku


Enkoderler,
Otomasyon sistemlerinde pozisyon, hız ve hareket yönü gibi bilgileri algılayarak sayısal sinyale dönüştüren sensörlerdir. Endüstriyel otomasyonda çok önemli bir yere sahiptir çünkü makinelerin doğru konumlanması, senkron çalışması ve hata payının azaltılması gibi işlevlerde rol oynarlar.
🔧 Enkoderlerin Otomasyondaki Rolü Ne Kadar Önemli?
Enkoderler aşağıdaki nedenlerle otomasyon sistemlerinde etkili ve vazgeçilmez bileşenlerdir:
Hassas Konum Belirleme: CNC makineleri, robot kolları, taşıma sistemleri gibi cihazların hassas konumlandırılmasını sağlar.
Hız Kontrolü: Motorların hızını ölçerek sürücülere geri besleme sağlar.
Yön Tespiti: Dönen sistemlerde yön (saat yönü/saat yönü tersi) bilgisini verir.
Geri Besleme (Feedback): Otomatik kontrol sistemlerinde, PID kontrolör gibi sistemlerde sensör görevi yapar.
Senkranizasyon: Birden fazla motorun uyum içinde çalışmasını sağlar (örneğin, tekstil makineleri, baskı sistemleri).
🔍 Enkoder Çeşitleri
1. İncremental (Artımsal) Enkoder
En yaygın türdür.
Dönerken sinyaller üretir, ancak mutlak konum bilgisi vermez.
Sistem açıldığında başlangıç konumu bilinmez (referanslama gerekir).
Avantajı: Basit ve ucuzdur.
Kullanım alanı: Motor kontrolü, konveyör sistemleri.
2. Absolute (Mutlak) Enkoder
Her pozisyonun kendine özgü bir kodu vardır.
Sistem kapansa bile konum bilgisi kaybolmaz.
Tek turlu (single-turn) ve çok turlu (multi-turn) çeşitleri vardır.
Daha pahalıdır, ancak yüksek hassasiyet gerektiren yerlerde kullanılır.
Kullanım alanı: Robotik kollar, asansör sistemleri, savunma sanayi.
3. Lineer Enkoder
Doğrusal hareketi algılar (döner değil).
Cetvel veya şerit üzerinde hareket eden okuyucu başlık içerir.
Kullanım alanı: CNC tezgahları, lineer motor sistemleri.
4. Manyetik Enkoder
Optik yerine manyetik algılama kullanır.
Tozlu, nemli, kirli ortamlarda optik enkodere göre daha dayanıklıdır.
Fiyat/performans oranı yüksektir.
5. Optik Enkoder
En yaygın kullanılan türlerden biri.
Işık kaynağı ve alıcı ile çalışır (disk üzerindeki delikler veya çizgilerle).
Yüksek hassasiyetlidir ancak çevresel koşullara duyarlıdır.
6. Çözünürlük (PPR – Pulses Per Revolution) Bazlı Farklılıklar
Enkoderin bir tam dönüşte gönderdiği darbe (pulse) sayısıdır.
Daha yüksek PPR = Daha hassas ölçüm.
Örneğin: 100 PPR, 1024 PPR, 5000 PPR gibi.
✅ Hangi Sistem İçin Hangi Enkoder Uygun?
Uygulama Enkoder Tipi
CNC Makineleri Optik
LineerRobotik Kollar Mutlak (Absolute)
Konveyör Sistemleri Artımsal (Incremental)
Tozlu Endüstriyel Ortamlar Manyetik
Asansörler Kaldırma Absolute Enkoder
Adres
Av. Süreyyaağaoğlu Sk. İdeal Apt. No.78/1 D.2 Şişli/İstanbul
BK Otomasyon ve Mühendislik San.Tic.Ltd.Şti © 2024 Tüm Hakları Saklıdır.
İletişim
(+90) 537 380 4208
info@bkelektronik.com